Refluxziekte
HOE ONTSTAAT REFLUXZIEKTE?
Refluxziekte ontstaat doordat de maaginhoud terugstroomt in de slokdarm en daar het slijmvlies irriteert. Dit gebeurt vooral bij voorover buigen en liggen, doch ook in zittende houding kan het optreden.
WAARDOOR ONTSTAAT REFLUXZIEKTE?
De exacte oorzaak is niet precies bekend. Aangeboren afwijkingen zijn van invloed. Bij het mechanisme spelen ontledigingsstoornissen van de slokdarm en van het bovenste gedeelte van de maag een belangrijke rol. De aanwezigheid van een breuk in het middenrif bevordert het ontstaan van de refluxziekte, doch refluxziekte kan bestaan zonder middenrifbreuk en een middenrifbreuk kan bestaan zonder refluxziekte.
WAT ZIJN DE TYPISCHE KLACHTEN?
Bij refluxziekte klaagt de patiënt over zuurbranden vanuit het maagkuiltje omhoog lopend tot in de keel. Vaak zal ook bij bukken en liggen regurgitatie optreden, dat wil zeggen terugvloeien van maaginhoud tot in de keel en mondholte. De klachten nemen vaak toe bij voorover buigen en liggen. Kenmerkend ook is dat de klachten behoren af te nemen op medicijnen die de zuurproductie in de maag verlagen. Het passeren van voedsel kan vertraagd zijn, doch anderzijds kan de patiënt in korte tijd vaak grote hoeveelheden voedsel en vocht tot zich nemen, meer dan bij personen die de ziekte niet hebben. Na eventueel uitgevoerde operatie zal de patiënt aan het normale patroon moeten wennen.
HOE WORDT DE DIAGNOSE GESTELD?
Op het typische klachtenpatroon, de bevindingen bij een inwendig kijkonderzoek (een oesophago-gastro-duodenoscopie), aangevuld met het gedurende 24 uur meten van de zuurgraad in het onderste gedeelte van de slokdarm. Röntgenfoto's van slokdarm en maag, drukmeting en andere onderzoektechnieken zijn soms noodzakelijk.
WAT IS DE STANDAARD BEHANDELING?
De standaard-behandeling is het gebruik van zuurremmers. Hoewel refluxziekte niet ontstaat als gevolg van een verhoogde zuurproductie, reageert het ziektebeeld toch gunstig op een verlaging van de normale zuurproductie. Via uw huisarts of specialist kunnen uitstekende medicijnen worden voorgeschreven. Daarnaast is het soms verstandig te slapen met een verhoogd hoofdeinde en blijkt ook gewichtsafname bij te dragen aan vermindering van de klachten.
WANNEER KAN OPERATIE WORDEN OVERWOGEN?
Bij omstreeks 10% van de patiënten met de refluxziekte blijven hinderlijke klachten aanwezig ondanks bovengenoemde maatregelen. Ook hebben sommige patiënten last van bijwerkingen en van de medicatie of vinden zij het bezwaarlijk gedurende zeer lange tijd deze medicijnen te moeten slikken.
HOE VERLOOPT DE OPERATIE?
Operatie betekent opname op de chirurgische afdeling van het ziekenhuis gedurende ± 6 dagen. Onder algehele narcose worden in de bovenbuik vijf 1 cm grote openingen gemaakt, waar doorheen een camera en werkinstrumenten in de buik worden gebracht. De opening in het middenrif wordt iets verkleind en het bovenste gedeelte van de maag wordt geplooid rond het onderste gedeelte van de slokdarm, waardoor de kringspierfunctie van de ingang van de maag wordt versterkt. Als gevolg daarvan zal de maaginhoud niet meer naar boven kunnen terugvloeien.
WAT ZIJN DE MOGELIJKE COMPLICATIES VAN OPERATIEVE BEHANDELING?
Operatie heeft een gering doch aanwezig risico in de zin van longontsteking, wondcomplicaties, bloeding in de buik, maagperforatie en dergelijke. De kans daarop is minder dan 5%. Een enkel maal moet tijdens de operatie de kijkmethode worden verlaten en worden overgegaan tot een bovenbuikssnede van ± 15 cm. Vaak is de eerste maanden na operatie de passage naar de maag wat beperkt als gevolg van het feit dat de slokdarm moet leren om tegen een normale druk in zich te ontledigen naar de maag. Dit voelt aan alsof het te nauw gemaakt is. Praktisch altijd is dit fenomeen, dysfagie geheten, na een aantal maanden spontaan verdwenen. Ook het boeren kan na de operatie minder gemakkelijk plaatsvinden als voor de operatie als gevolg waarvan er meer wind via de anus komt, afhankelijk van de hoeveelheid lucht die de patiënt bij eten, drinken, praten en dergelijke mee naar binnen neemt.
WAT ZIJN DE GENEZINGSKANSEN DOOR EEN OPERATIE?
Vijf jaar na de operatie is meer dan 90% van de patiënten nog (zeer) tevreden over het operatieresultaat en heeft geen medicatie nodig. Een kleine 10% is opnieuw geopereerd omdat de ziekte toch is teruggekomen of omdat er passageproblemen bleven.
MOET IK NA EEN GESLAAGDE OPERATIE NOG MEDICIJNEN BLIJVEN GEBRUIKEN?
Na operatie kan de medicatie onmiddellijk worden gestopt. Bij geopereerde patiënten blijkt het gebruik van zuurremmers niet af te wijken van personen zonder refluxziekte.
ZIJN ER NA DE OPERATIE NOG VERDERE CONTROLES NOODZAKELIJK?
Teneinde het operatieresultaat te kunnen beoordelen, wordt u gevraagd één jaar na de operatie nog eenmaal een oesophago-gastro-duodenoscopie te ondergaan, evenals het meten gedurende 24 uur van de zuurgraad in het onderste gedeelte van de slokdarm. Met dit onderzoek kan een objectieve beoordeling worden verkregen van het operatieresultaat. Deelname aan dit na-onderzoek is niet verplicht, doch opent voor ons wel de mogelijkheden de waarde van deze operatie, de laparoscopische fundoplicatie volgens Nissen geheten, te beoordelen.